Onların Umudu Da İlim Şehri

Vali Memduh Oğuz’un İlim Şehri Projesi, Isparta’daki yayıncı ve kitapevi işletmecilerinin de umudu oldu. Eğitime sağlanan katkıda önemli bir yer tutan kitapevi işletmecileri ağır yüklerinden İlim Şehri Projesi ile kurtulabileceklerini düşünüyor.

Tonoz kitap evi işletmecisi Bilge Kaya ile Ispartalıların kitap okuma alışkanlıkları üzerine konuşuyoruz. Biraz yakınıyoruz. Ülkemizde okuma alışkanlığının çok az olduğu kanıtlı, ispatlı bir durum. Haliyle Isparta’da bu okumama durumundan nasibini alan bir il.

Bilge Kaya okumayan bir toplum olmaktan da, okunan kitapların türlerinden de şikâyetçi.
Popüler kültürün verimsizliğine değinen birçok okuyucu ve yayıncı gibi o’da popülizmin kısır yapısının, kitapları ele geçirmesinden veryansın ediyor.

Bilge Kaya; Popüler edebiyat çok okunuyor. Mesela son zamanlarda vampir kitaplarına büyük ilgi var. Kurgusunun, dilinin iyi olmadığını düşündüğüm kitapların çok rağbet görmesini, popüler olmasından başka hiçbir şeye bağlamıyorum. Ayrıca adının içinde Aşk sözcüğünün geçmesi kitabı satın almada birinci etken oluyor. Bu beni gerçekten üzüyor. Ayrıca çok satılan kitaplara baktığımızda sosyal medyanın, Tv’nin büyük etkisini görüyoruz. Tv. satın almada artık birinci etken olmuş. Bir dizide görülen bir kitap anında tüketiliyor. Aylarca raflarda duran bir kitabım vardı. Bir dizi sahnesinde bu kitap gösterilmiş. Bir hafta içinde o kitap tüketildi. Diyor.

İLİM ŞEHRİ PROJESİ BİZİ DE RAHATLATACAKTIR
Vali Memduh Oğuz’un ilim şehri projesinin iyi olacağını belirten Kaya; “İlim şehri projesinin bu şehirdeki kitapçı ve yayıncılar için büyük bir getirisi olacağı kanısındayım. İlim şehri projesi doğru bir şekilde yapılandırılırsa, yayıncılar olması gerektiği gibi vergi ve kira fiyatlarında rahatlar. Biz sonuç itibarıyla kültüre hizmet ediyoruz ve bu devlet destekli olmalıdır. Gelişmiş ülkelerde devlet tarafından uygulanan daha düşük maliyetler bizde de uygulanırsa çok iyi olacak diyor.

DOMATES ALIR GİBİ KİTAP ALINIYOR
Yayıncılardan da şikâyetçi olan Kaya; Anadolu da alternatif pazara absürt yayınlar ulaşıyor. Diğerleri ulaşmıyor. Yayıncılar bürokratik ticari işler yapıyor. Nitelikli esere ilgi yok ki yaygın pazarda. Gerçek eserler yerine merdiven altı yayıncıların muadil ve sahte ürünleri okunuyor. Okuyucunun da yayıncının da kalite algısı çok düşüktür. Temel algılama yöntemi fiyat olmuş, domates alır gibi kitap alınıyor. Artık kitap sektörü de ticarileşti. Talebe göre kitaplar yayınlanıyor. Tabii ki talep çok önemli Ama okuyucu kitlesinin araştırmacı özelliğinin var olmadığını biliyoruz. Adına göre ya da dizi sahnesinde gösterilmesine göre kitap satın alındığını düşünürsek, bu talebe uygun yayınlanan kitaplarda maalesef ki ticari kaygıyla yayınlanıyor.

KADINLAR DAHA ÇOK OKUYOR
Isparta da kitap okuyan kitlenin genel yayılımını soruyoruz Kaya’ya; “Isparta’da genel olarak kadın okuyucu fazla. Yaş aralığı ise 30- 40 yaş. Ayriyeten benim gözlemim solcuların kitap okuma alışkanlığı artık çok düşük. Özellikle dikkatimi çeken kapalı olan kadınların kitap okuma alışkanlıkları çok yüksek, bu takdir ettiğim bir durum. Düzenli kitap okumaları gerçekten örnek alınmalıdır.” diyor.

HOCA’NIN OKU DEDİĞİ KİTAP SADECE OKUNUYOR
Isparta öğrenci sayısının fazla olduğunu öğrencilerin kitaba olan taleplerini eleştiren Kaya;“Öğrenciler üzerinde hocalarının etkisi büyük oluyor. Hocasının okumasını istediği kitabı okuyorlar genelde. Kendi içlerinde bir muhakeme yok. Hocam övdü iyidir okuyayım mantığı kaliteli bir okuyucu kitlesi oluşturmuyor haliyle. Zira hocanın dediğini de oku ama seninde bir tarzın bir fikrin olsun. Öğrencilerde kendini kitap konusunda vasıflandırma kaygısı yok.”İfadelerini kullanıyor.

KORSAN KİTABA RAĞBET TARTIŞILMALIDIR
Kaya; “Korsan kitabı etik bulmuyorum. Fakat madalyonun öteki tarafında, düşük gelirli bireyin, yüksek fiyatlı kitaba bütçe ayırmadığı gerçeği var. Ülkemizde düşük gelirli insan sayısı bu kadar fazlayken kitapların bu kadar pahalı olması düşündürücüdür. Okuyucu yazara haksızlık yapmak istemiyor lakin okumak istediği kitabın fiyatı çok yüksek olduğu için korsana yöneliyor.

Okuyucu burada ne kadar suçlanabilir doğrusu tartışma konusudur. Ben korsan kitap satmam, ama korsan kitap satan da beni ilgilendirmiyor. Çünkü korsana yönelimin sebebinin para olduğu bu kadar açıkken bunun için yayıncılar neden bir şey yapmıyor. Bir kitabı isteseler daha ucuz maliyette çıkarabilirler. Üstelik bu ucuz maliyeti çift taraflı kar getirir. Okuyucuda karlı olur yayıncıda, kitapçıda ayrıca olayın kağıt yanı da var daha az kağıda daha ucuz kitaplar üretilebilir” diyor.