Ette Tavan Fiyat Karmaşası

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı et fiyatlarındaki yükselişin önüne geçmek amacıyla bir tavan fiyat uygulaması başlatarak kıymada 32, kuşbaşı ette 34 TL, kargas yağsız ette ise 23 TL tavan fiyat açıklamıştı.

Açıklamanın ardından vatandaşlar bakanlığın açıkladığı fiyattan et alabileceklerini umarken kasaplarda ise beklenen düşüş yaşanmadı. Hal böyle olunca bazı kasaplarla vatandaş arasında etin pahalı satıldığı yönünde tartışmalar yaşanmaya başlandı. Gülses et fiyatlarında beklenen düşüşün neden yaşanmadığını sektörle ilgili birliklere ve kasaplara odasına sordu.

BAKANLIK NEYE GÖRE BELİRLEDİ ANLAYAMADIK
Isparta Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar, Fırıncılar ve Kasaplar Odası Başkanı Nuri Erdeğer Bakanlığın tavan fiyatları neye göre belirlediğini anlayamadıklarını söyleyerek “bakanlık son dönemde iki hata yaptı birincisi ekmek, ikincisi de ette. Ekmekte esas girdi olan unun çuvalına bir ayda 10 TL, ette esas girdi olan yemin çuvalına bir ayda 2 TL zam geldi. Bakanlık tavan fiyatları nasıl belirledi anlayamadık. Bugün Konya’da etin kasaba maliyet fiyatı ile İstanbul’daki kasaba maliyet fiyatı aynı değil. Tavan fiyat uygulaması ette fiyatların yükselişini durdurdu. Fakat bir anda düşüş beklenemez” dedi.

KASAPLARIN ÖNÜ AÇILMALI
Kasaplara getirilen yasaklarında et fiyatlarının yükselmesine yol açtığını söyleyen Erdeğer “kasapta tavuk parçalayıp satmak, hazırlanmış köfte, çekilmiş kıyma bulundurmak, sucuk yapmak yasaklandı. Bunlar doğru değildi. Pikniğe gidecek bir vatandaş gidip kasapta yarım saat köfte yapılmasını bekler mi? Kasaplara gerekiyorsa sucuğun içinde bulunacak maddeler yazılıp verilsin, ürettiği sucukta bir maddeden eksik yada fazla çıkarsa ona gereken ceza kesilsin ama yasaklamak o kasabın iş sirkülasyonunu azaltıyor. Kasabın tavuğu parçalayıp satmasına engel olunmamalı. Et fiyatlarında düşüş yaşanması için ileriye dönük uzun vadeli program yapılmalı. Bunun için de süt değerlenmeli, kasap reyonunda %8’e yükselen KDV kaldırılmalı” diye konuştu.
KDV MUTLAKA DENGELENMELİ
Et fiyatlarının her yerde aynı olmasının mümkün olmadığını söyleyen Isparta Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birlik Başkanı Hasan Hüseyin Özdemir “bakanlığı açıklamasının ardından kesim fiyatları 23 TL’ye düştü. Ama Isparta merkezindeki bir kasapla ilçedeki bir kasabın aynı fiyattan satış yapması zor. Her şeyden önce işletme masrafları farklı, bun yanında ilçedeki bir kasap bir miktar hayvan besleme imkanına sahip. Bir ilçe kasabı açıklanan tavan fiyatlardan satış yapabilir ama il merkezinde kasaplık yapan bir kişi iş yeri kirası işletme masrafları gibi ek maliyetler nedeniyle tavan fiyatlardan satış yapamaz. Bunun yanında canlı hayvan için %1 olan KDV kasaptaki üründe %8’e çıkıyor. Yani canlı hayvanı %1 KDV ile alan kasaba kuşbaşında %7’lik bir KDV farkı yansıyor. Bu vergi yükü kaldırılırsa et fiyatlarında bir düşüş yaşanabiliraksi durumda vergi yükü mecburen tüketiciye de yansıyor” şeklinde konuştu.

DENETLEMESİ YOK
Isparta İli Kırmızı Et Üreticileri Birliği Şenol Demirtaş ise serbest piyasa vurgusu yaparak “esnaf müdahaleyi sevmiyor. Serbest piyasa var diye bakıyor. Bunun yanında işletme masrafları nedeniyle bu fiyatlarla işin içinden çıkılamayacağını düşüyor. Biz birlik olarak esnafın satış fiyatlarına karışlamayız. Bakanlık tavan fiyat açıkladı fakat bunun bir yaptırımı yada denetlemesi yok. Bu nedenle bakanlığın açıklaması vatandaş açısından etin fiyatının düşeceği beklentisi oluşturdu ama uygulamaya geçmedi. Bakanlık ya bu fiyatları denetleyecek bir mekanizma kurarak tarım il müdürlüğü veya zabıta müdürlüğü gibi bir yeri görevlendirmeli yada kafa karışıklığına neden olacak açıklamalar yapılmamalı” dedi.

MÜDÜRLÜKLER TAKİPÇİSİ OLACAK
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ette tavan fiyatın kasaplarda uygulanması ile ilgili bir soruya ise şu şekilde cevap vermişti. “Et, süt ve ekmek gibi ürünler halkımızın zaruri tüketim maddesi. Biz serbest piyasadan yanayız. Bu kurallar geçerlidir ama serbest piyasa koşullarında olumsuz kural anlamını taşımamalı. Bu anlamda biz etle ilgili kuşbaşı, karkas etle ilgili bakanlığın aldığı karar değil kırmızı etle ilgili bütün birliklerin, Türkiye Kasaplar Federasyonu ile birlikte aldığımız karar bu. Kararın içeriği çok net. Diyoruz ki Türkiye hayvan fuarlarının sayısını artırsın. 1 milyon ton kırmızı et üretimi var. 2 milyon tona çıkaralım. Et tüketimimiz de üretimimiz de artsın, kendi üretimimiz de artsın. 50 bin ton elimizde her an ithal edebiliriz ama bu üreticinin lehine olan bir durum değil. Biz et ithal etmeyelim taban fiyatları belirleyelim ve kendi hayvan varlığımızı artırarak birlikte yürüyelim anlayışı çerçevesinde bu kararı aldık. Altı aylık süre koydum. Karkas yağsız 23 lira, kıyma 32 tavan, kuşbaşı 34 tavan olmak üzere fiyat belirlendi. Normalde 22- 23'e kasap eti aldığı zaman 'yüzde 40 fire yapıyor' dediler. Yaptığı fiyat 34 lira. Bu hesapları yaparken taşın altında herkesin eli olacak anlayışıyla yaptık. 'Uygulamıyorum uymam' diyen kim? Merak ediyorum.

78 milyona karşı sorumsuz davranan kasaba, fırın, süt sanayicisine sesleniyorum. Aldığımız kararları uygulamak son derece önemli. Süte 4 milyon lira destek sağlamayı karar altına aldık. Süt fiyatlarının 1 lira 15 kuruştan aşağı alınmaması ile ilgili karara varıldı. Siz bunu uygulamıyorsanız bakanlığa ne gerek var? Ekmek maliyeti 65 kuruş. Siz işletme hatalarımızı 78 milyona fatura edemezsiniz. Halkın 250 gram ekmeği ile oynatmayız. Her ilde müdürlüklerimiz can hıraç şekilde bu işin peşinde olacak. Aldığımız kararlar konusunda laf olsun diye bu kararlar alınmıyor saatlerce diyalogla bu karar alınıyor."